Een nieuwe wereld

Toen Dvořák de uitnodiging van Thurber aanvaardde om mee te werken aan de uitbouw van een nationale Amerikaanse muziek, stond hij op het hoogtepunt van zijn carrière. De Amerikaanse klassieke muziek stond, in tegenstelling tot in Europa, echter nog in haar kinderschoenen. Thurber zag in Dvořák de geknipte man: hij beschikte over de nodige ervaring, genoot internationale bekendheid, en had belangstelling voor volksmuziek. De Negende Symfonie ‘Uit de Nieuwe Wereld’ was Dvořáks eerste werk na zijn aanstelling. De première ervan op 16 december 1893 in Carnegie Hall in New York was meteen een groot succes. Velen hoorden in de melodieën de jarenlange immigratiegeschiedenis van het Amerikaanse continent.

Dvořák liet zich inderdaad inspireren door de negro spirituals van de Afrikaanse slaven en door muziek van de oorspronkelijke Indianenbevolking, zoals het literaire epos The Song of Hiawatha van Longfellow. Maar zoals hij zelf benadrukte: “Ik heb voornamelijk de geest van de Afro-Amerikaanse en Indiase melodieën proberen weer te geven in mijn nieuwe symfonie. Ik heb geen van de melodieën effectief gebruikt.” Ook elementen uit de muziekgeschiedenis van de Europese immigranten zijn hoorbaar: op een subtiele manier verwerkte hij Boheemse, Duitse, Franse en Schotse volksmuziek in zijn symfonie en combineerde zo componenten uit zowel de ‘oude’ als de ‘nieuwe’ wereld. Helemaal Amerikaans klinkt de symfonie dus niet, eerder ‘multinationaal’ – zoals Leonard Bernstein het werk bestempelde.

Kort na zijn verblijf in New York – hij verbleef er slechts drie jaar – liet Dvořák zich in het beschouwende artikel ‘Music in America’ hoopvol uit over de toekomst van de Amerikaanse muziek:

“Ik moet volledig uiting geven aan mijn vaste overtuiging en mijn hoop, dat net zoals dit land op een eeuw tijd al zoveel anderen heeft overtroffen met fantastische uitvindingen en technische of economische prestaties, en zoals het een eervolle plek verworven heeft in de literatuur, het zich zo ook in de andere kunsten en vooral in de kunst van de muziek zal bewijzen.”