muziek zien
Ik probeer instrumentale muziek op een hedendaagse manier te presenteren. Belangrijk, want muziek stelt ons in staat om onze rationele kijk op de wereld even los te laten, om even weg te stappen van de hectische alledaagsheid. En om toegang te krijgen tot een ander bewustzijn dat schoonheid, poëzie, troost en zachtheid kan brengen.
De uitdaging – die ik nu al 10 jaar aanga – is om een beeldtaal te creëren die niet op een platte manier een film biedt bij muziek. Maar die juist naadloos aansluit bij de muziek, en die op subtiele wijze nog beter laat uitkomen. De beelden reageren op de subtiliteit van de compositie en bieden een visuele ondersteuning voor het luisteren. Het helpt de luisteraar een plek te geven aan zijn eigen interpretatie, en zijn eigen emoties te beleven.
een visuele partituur
De partituur wordt eerst muzikaal geanalyseerd aan de hand van beschikbare literatuur, discussies met musicologen en persoonlijke analyse. De analyse van Alban Berg, Schönbergs assistent in die periode, is daarbij mijn meest prominente leidraad. Daarna volgt de ontwikkelingsfase: eerst moet ik de visuele tonaliteit vinden die bij de hele voorstelling past, die de visuele handtekening van het geheel vormt. Elk leitmotiv van Pelleas und Melisande krijgt bijvoorbeeld een visuele vertaling, niet systematisch, maar genoeg om de actie te kunnen volgen. Golaud, Pelléas, Mélisande, maar ook het huwelijk, liefde en jaloezie worden zichtbaar, in de vorm van kleur, visuele motieven of tekstuele elementen uit het libretto.
Dan, beetje bij beetje, moet ik de juiste visuele respons op de muziek vinden, de juiste sequenties, de herhalingen, de evolutie van een taal. Ik moet juiste artistieke keuzes maken, en een zeer precieze montage voorbereiden zodat ik deze live kan mixen. Dit is het deel dat het langst duurt, maar ook het project zijn ziel en ritme geeft.
Live mix
Muziek is ritme. Het live mixen is heel belangrijk: ik volg tijdens een concert de musici of de dirigent met een touchpad als instrument. Hoe de beelden bewegen, hoe snel, hoe 'stil', hoe ze samen of juist niet met de muziek bewegen, hoe de beelden een muzikaal moment kunnen benadrukken of juist 'tegen de muziek in’ stromen... dit alles geeft een diepere laag aan de muziek. Ik zit mee in de zaal om de projectie te controleren, maar ik 'speel', met een touchpad als instrument, samen met de dirigent, die volledig vrij blijft om te spelen volgens zijn inspiratie van de dag.
De videobeelden vormen het decor voor het verhaal, maar de actie vindt plaats in het orkest: dat is waar de personages zich uiten, van elkaar houden en sterven. Het beeld begeleidt de toeschouwers met onder meer een aantal zinnen en visuele leitmotive.