Brussels Philharmonic | fun facts

fun facts

John Cage (1912-1992) en Pierre Boulez (1925-2016). Twee boegbeelden van de avant-garde die na de Tweede Wereldoorlog radicaal komaf maakten met de bestaande muziektradities. Twee hoogst eigenzinnige uitvinders die hun eigen regels ontwierpen. Hoewel de toevalsmuziek van Cage lijnrecht tegenover het precies georganiseerde serialisme van Boulez lijkt te staan, keken beide componisten in dezelfde richting en zochten ze allebei de grenzen op van wat muziek kan zijn.
Maak vliegensvlug kennis met de componisten aan de hand van enkele fun facts.

Wist je dat John Cage...

...een grote bewonderaar was van de muziek van Erik Satie, die zich net als Cage weinig aantrok van conventies wanneer het op componeren aankwam. Beide kunstenaars hadden ook een hekel aan burgerlijke kunst.

...met Organ²/ASLSP (As Slow as Possible) het traagste en langste muziekstuk ooit componeerde. De bedoeling is dat het stuk zo traag mogelijk gespeeld wordt, al specifieerde hij nergens hoé traag dat zou moeten zijn. De traagste opvoering is al bezig sinds 2001, op een speciaal daarvoor gebouwd mechanisch orgel in een kerk in het Duitse Halberstadt. De eerste achttien maanden klonk daar enkel stilte; pas in 2003 waren de eerste noten te horen. Aan dit tempo zal het stuk pas in 2640 voltooid zijn.

...zich voor de compositie van Music of Changes in 1951 baseerde op de I Tjing (Boek der Veranderingen), een oud-Chinees orakelboek dat antwoorden biedt door middel van het opgooien van muntjes of dobbelstenen. Voor elke nieuw te schrijven klank liet Cage zich leiden door het toeval. Het klinkende resultaat is opvallend gelijkaardig aan dat van Boulez’ reeksgestuurde composities.

Wist je dat Pierre Boulez...

...een begenadigd speler was van de ondes Martenot, een van de oudste elektronische muziekinstrumenten. Tussen 1943 en 1946 bespeelde hij het instrument voor de kost tijdens film- en theatervoorstellingen.

...aan het begin van zijn carrière nogal onverschrokken was in de kritieken die hij publiceerde. Zo riep hij op om alle operahuizen op te blazen en schreef hij na het overlijden van Schönberg in 1951: ‘Zonder een dom schandaal te willen veroorzaken, maar evenzeer zonder verwerpelijke hypocrisie en zinloze melancholie, aarzel ik niet te schrijven: SCHÖNBERG IS DOOD.’ Met die laatste uitspraak hekelde hij de volgens hem conservatieve houding van Schönberg, die zich wel vernieuwend toonde in het gebruik van de twaalftonenreeks, maar dit dan wel toepaste binnen oude structuren als het concerto en de symfonie.

...een indrukwekkende carrière had als orkestdirigent vanaf de jaren ‘60 en befaamd werd om zijn uitvoeringen van de belangrijkste 20ste-eeuwse werken uit het symfonische repertoire. In 1971 volgde hij Leonard Bernstein op als dirigent van de New York Philharmonic en werd tegelijkertijd chef-dirigent van het BBC Symphony Orchestra in Londen.

2023 Brussels Philharmonic Ilan Volkov c Wouter Van Vaerenbergh 41

Ilan Volkov over Boulez & Cage

"er is duidelijk een link tussen Boulez en Cage, en tegelijkertijd zijn ze elkaars tegenhanger. Het zal fantastisch zijn om de contrasten maar ook de overeenkomsten in eenzelfde concert te horen," lees de aantekening van dirigent Ilan Volkov bij het concert Boulez & Cage

MV5 BMD Ex Yzg5 Yj Qt Mz E0 Yy00 OW Jj L Thi Z Tct MWI5 Mzhj M2 Rm Nj A4 L2lt Y Wdl Xk Ey Xk Fqc Gde QX Vy NT Ay O Dkw OQ V1

Filmtips: Boulez x Cage

Ontdek hier enkele onmiskenbare avant-gardeklassiekers met deze arbitraire filmselectie van filmjournalist Robin Broos.

BOULEZ CAGE Marcel Lennartz Brussels EC1 A9421

Boulez & Cage: Giants of the Avant-Garde · 14.11.2024 · Flagey

Boulez, de man die muziek trachtte te herleiden tot rasters en reeksen, series en schema’s. Die componeerde met mathematische precisie. Cage, de man die muziek de vrije loop liet. Die het componeren in de handen van het lot legde. Het lijken twee werelden die mijlenver uit elkaar liggen, maar qua radicaliteit zijn de twee quasi identiek. Brussels Philharmonic verzoent enkele intense, compacte composities van Boulez met de ongehoorde grote vorm van Cages Concert voor prepared piano. Muziek die ondertussen goed een halve eeuw oud is, maar nog steeds vooruitstrevend klinkt.

Boulez Spraypaint

toelichting

Programmatoelichting bij de concerten Boulez & Cage: Giants of the Avant-Garde. --- Brussels Philharmonic verzoent enkele compacte composities van Boulez met werken die de filosofie van Cage typeren, waaronder zijn iconische Concerto for prepared piano. Muziek die ondertussen meer dan een halve eeuw oud is, maar nog steeds vooruitstrevend klinkt.